Ο Μπουρός, σημερινό Νεοχώρι, βρίσκεται 15 χιλιόμετρα Β.Δ. του Πλωμαρίου. Είναι χτισμένος σε απότομη καταπράσινη πλαγιά από ελιές και περιβόλια με πολλά νερά που αναβλύζουναπ’ τα κατώγια και τις αυλές των σπιτιών.
Το 1650 εγκαταστάθηκαν στις περιοχές Τριψύχη, Καλιαμά, Άϊ Γιάννη κτλ.. κάτοικοι της Μέρηνας και στη συνέχεια συσπειρώθηκαν γύρω απ’ τη πηγή του «πλάτανου» και σιγά –σιγά έχτισαν το σημερινό χωριό.
Η ονομασία Μπουρός, προέρχεται απ’ τα πολλά νερά και επεκράτησε ως το 1926. Στη συνέχεια μετονομάσθηκε σε Βορός και το 1957 σε Νεοχώρι.
Τα σπίτια, πετρόχτιστα και με κεραμοσκεπή, κείτονται σφυκταγκαλιασμένα σε απότομη βουνοπλαγιά. Κάτω απ’ το χωριό περνά ο ποταμός Καλιαμάς ή Πριόνας που καταλήγει στη Δρότα.
Ανηφορίζοντας προς το χωριό, συναντάς το εξαιρετικό κτήριο του παλιού ελαιοτριβείου που χτίστηκε το 1909. Μετά από ανακαίνιση έχει μετατραπεί σε Μουσείο Ελιάς όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά την αρχιτεκτονική του κτιρίου και τα μηχανήματα που για περισσότερο από εβδομήντα χρόνια ήταν στην υπηρεσία της παραγωγής λαδιού.
Στη συνέχεια ο δρόμος σε οδηγεί στο μοναδικό καφενείο και τη μικρή πλατεία όπου μπορείς να πιεις τον καφέ σου και να απολαύσεις το καταπράσινο τοπίο.
Σε όλη την περιφέρεια του Μπουρού, υπάρχουν μικρά εξωκκλήσια. Η Αγία Αικατερίνη, είναι η παλιότερη εκκλησία. Χτίστηκε το 1841 λίγο πιο έξω απ’ το χωριό. Λίγο πιο πέρα απ’ τη πλατεία, στην «καρυδιά» στέκεται επιβλητικά ο ναός των Αγίων Κων/νου και Ελένης που χτίσθηκε το 1951. Είναι τρίκλιτη βασιλική και είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού μας.
Έξω απ’ το χωριό, χωμένο κυριολεκτικά μέσα στις ελιές, βρίσκεται το Δημοτικό μας σχολείο. Χτίσθηκε το 1931, μεγάλο με μνημειακή είσοδο που φέρει αέτωμα, παραστάσεις, επίκρανα από ανοιχτόχρωμη και καφετιά πέτρα.
Στο δόμο προς την Τριψύχι και τον Άϊ Γιάννη, περνάς πάνω απ’ το πέτρινο τοξοτό γεφύρι που ενώνει τις δυο όχθες του ποταμού Πριόνα.
Αν κατηφορίσεις απ’ την «καρυδιά», ο δρόμος θα σε οδηγήσει προς το «Μέσα ποταμό», τις «Καλιαμάδες» και στη συνέχεια στις Φαϊντάδες και τα Ξοτόπια.
Αν ανηφορήσεις πάνω απ’ το χωριό, ο δρόμος θα σε βγάλει στον Άϊ Γιάννη το Χειρόλακα, στα Δενδρέλια και στο «παλιό λατομείο», απ’ όπου όπως λέγεται, έστελναν κολόνες στην Αγιά Σοφιά.
Όποια διαδρομή και να ακολουθήσεις, το πράσινο και οι μυρωδιές των αρωματικών φυτών σε ακολουθούν και σε μαγεύουν.
Άρθρο από το περιοδικό ΜΠΟΥΡΟΣ στις 27/2/2008
Συγγραφέας Δ. Β. Κοφτερός